ضحی (شهیدمحمودرضابیضائی)

حکمت 81 زندگی راستین

«وَ قالَ(ع) بَقِیَّهُ السِّفِ اَبقَی عَددَا وَ اکثَرُ وَلَدا؛ بازماندگان شمشیر از نظر عدد، بادوام تر و از نظر فرزند، فزون ترند.»

☀️واژگان مهم: السّیف: شمشیر اَبقی: باقی تر، ماندگارتر

☀️چکیده مفاهیم: حضرت علی(ع) در این حکت آثار مثبت جهاد در راه خدا را بیان می فرماید و به بازماندگان و رزمندگانی که به فیض شهادت نایل نیامده اند، بشارت می دهد که آنان نسبت به کسانی که در جنگ و جهاد حضور نیافته اند، عمر طولانی تر و فرزندان بیشتری خاهند داشت؛ زیرا اینان در راه خداوند مرگ را بر خواری ترجیح داده اند، پس انان ماندگار واقعی هستند و هرچند برخی از نزدیکان خود را از دست داده باشند اما نامشان در میان مردم زنده خواهد بود.

☀️نکته ها: **از متون اسلامی و از جمله نهج البلاغه بر می اید که زندگی با عزت درگو جهاد است و ترک آن از روی بی اعتنایی ، باعث می شود تا خداوند لباس ذلّت را بر تن آدمی بپوشاند و خواری ، تمام زندگی او را فرا گیرد. بنابر این جهاد نه به دلیل ارزش های معنوی ان جهانی، بلکه برای ارزش هایی که در همین زندگی دنیا می آفریند مطلوب است. **در زندگی اجتماعی ، گاهی در مقابل پیشرفت و ترقی جامعه ایجاد می شود ، اگر چه متوسل شدن به جنگ موجب خسارت های مالی و جانی است، ولی به دلیل آنکه سبب رفع موانع و فتنه ها می گردد، در نهایت به نفع مؤمنان است و دنیا و آخرت آنها را اصلاح می کند. #ادامه_دارد……

حکمت 72 

محدودیت و فنای دنیا

وَ قالَ(ع) کُلُّ مَعدُودٍ مُنقَضٍ وَ کُلُّ مُتَوَقِّعٍ آتٍ؛ هر چه شمردنی است، پایان یافتنی است و هر چه انتظار آن می رود آمدنی است.» ☀️واژگان مهم: مَعدود: شمرده شده، شمردنی(«شی ء معدود» یعنی چیز قابل شمارش) منقض: به سر آینده مُتوَقِع: انتظار رونده آتٍ: رسنده(به در آینده) .

☀️چکیده مفاهیم:

این حکمت به ما تذکر می دهد که دنیا و آنچه در آن است، به زودی از عرصه هستی رخت خواهد بست ، چنان که گویا اصلا وجود نداشته اند و در مقابل، تمامی آنچه مربوط به امور اخروی است مانند مرگ و برانگیخته شدن، قطعا رخ خواهد داد.

☀️نکته ها:

**یکی از ویژگی های مادیات، محدودیت و پایان پذیری آنها است. مظاهر مادی هر چه باشد، عمر، جوانی، سلامتی، مال و ثروت، ریاست، شوت ها و لذت ها و … همه محدود و شمردنی است و چیز محدود نمی تواند اندیشه انسان را را که به دنبال سعادت ابدی و لذت و کمال بی پایان است، سیراب کند. **منظور از «متوقع» هر چیزی است که نمی توان از واقع شدن آن فرار کرد و دیر یا زود تحقق می یابد مانند مرگ و برانگیخته شدن پس از آن . پس لازم است که ما نهایت سعی و تلاش خود را برای مواجهه مناسب با آنها به کار گیریم و از آنها غفلت نورزیم. #ادامه_دارد…… ?????????? ?محمد رضا زاده جویباریو همکاران، برگزیده راه روشن، ص173

ادامه حکمت 67 نشانه های جاهل

«وَقالَ(ع): لَا یُرَی الجَاهِلُ إلَّا مُفرِطا أو مُفَرِطا؛ دیده نمی شود نادان، مگر آنکه یا در حال تندروی است یا در حال کندروی»

☀️نکته ها: *

عقل عامل رشد و تکامل انسان به سوی خوبی هاست، ولی بر خلاف آن جهل ریشه مفاسد و انحراف هاست. پس برای ریشه کن کردن مفاسد اخلاقی، اقتصادی، اجتماعی و … باید رشد فکری مردم بیشتر شود تا جهل که ریشه انحرافات است، از بین برود. از این رو هدف همه ی انبیاء هدایت بشر به سوی دانایی و تعقل و از بین بردن هر نوع جهالت بوده است. * اگر آدمی از برخی نیازهای خود غفلت ورزیده و به بعضی دیگر بیش از حد توجه نماید، نشانه این است که او به خویشتن و نیازهایش شناخت کافی ندارد؛ زیرا کسی که از آگاهی و معرفت به خود و عالم هستی و اشیای پیرامون خود برخوردار است، ارزش واقعی هر چیز را می داند و از افراط و تفریط می پرهیزد.

☀️پیام ها: *در کارها باید تعادل را رعایت کرده، نه به کندروی دچار شده و نه تندروی نماییم.* برای شناخت جاهل ، باید به نوع رفتار او دقت نماییم؛ زیرا طبق این بیان نورانی امام علی(ع) رفتار جاهل همواره با افراط و تفریط همراه است.

☀️لطائف: ابلهی کو روز روشن ، شمع کافوری نهد زود بینی ، کش به شب، روغن نباشد در چراغ ??☀️☀️??☀️☀️?? ?برگزیده راه روشن، محمد رضا زاده جویباری و همکاران، ص 163

حکمت 67 نشانه های جاهل

«وَ قالَ (ع): لَا یُرَی الجَاهِلُ إلَّا مُفرِطا أو مُفَرّطا؛ دیده نمی شود نادان، مگر آنکه در حال تندروی است یا در حال کند روی.» ☀️واژگان مهم: لَایُرَی: دیده نمی شود مُفرِط: تندرو، از اندازه گذر مُفَرِّط: کندرو، اهل کوتاهی. ☀️چکیده مفاهیم: به طور طبیعی انسان اگر به چیزی علم نداشته باشد، نمی تواند رفتار درست و متناسبی را در قبال آن انجام دهد. حضرت علی(ع) نتیجه طبیعی جهل را در یک قاعده این گونه می فرمایند: انسان نادان، هیچ وقت راه میانه و درست را انتخاب نمی کند و همیشه بین تندروی و کوتاهی سرگردان است. ☀️نکته ها: 1- افراط و تفریط دو نقطه مقابل هم می باشند و هر دو نا مطلوب و مذموم هستند، نقطه بین این دو تعادل و بهترین وضعیت ممکن است؛ مثلا نقطه تعادل میان ترس و بی باکی، شجاعت و حالت تنبلی و کار بیش از اندازه، میانه روی در کسب در آمد و همچنین نقطه تعادل بین صفات بخل و اسراف، بخشش متعادل است. که خداوند در قرآن کریم در سوره اسراء آیه 29 ابه آن دستور داده اند. 2- یکی از دستورهای اخلاقی و برنامه های اولیه تربیتی برای همه مردم ، میانه روی در تمام شئون زندگی مادی و معنوی است، مانند اعتدال در استفاده از پوشاک ، غذا، شیوه و مقدار عبادت و .. هرچند معنای اعتدال بر حسب ظرفیت ها و استعدادهای افراد، در مراحل مختلف رشد و تکامل متفاوت است؛ مثلا وظایف رهبران دینی در انجام عبادات، بیش از سایر مردم است. #ادامه_دارد…… ???????????? ? محمد رضا زاده جویباری و همکاران، برگزیده راه روشن، ص162.

حکمت 88 

والاترین دانش

وَ قالَ (ع) أوضَعُ العِلمِ مَا وَقَفَ عَلَی اللِّسَانِ وَ أَرفَعُهُ مَا ظَهَرَفیِ ألجَوَارِحِ وَ ألأرکَانِ ؛ بی ارزش ترین دانش ، دانشی است که بر زبان جا گرفته است، و برترین علم علمی است که در اعضا و جوارح آشکار است. » ☀️واژگان مهم: اَوضَع: بی ارزش ترین، پست ترین وَقَفَ: ایستاد، جا گرفت أرفَعُهُ: بلند مرتبه ترین آن ألجَوَارح: اعضای بدن ☀️چکیده مفاهیم: حضرت علی(ع) ر این حکمت بی ارزش ترین و با ارزش ترین علم را بیان می فرمایند : بی ارزش ترین علم، علمی است که تنها بر زبان انسان جاری شده و در اعمال و رفتار انسان دیده نمی شود . عالم به چنین علمی در قرآن کریم به چهارپایی تشبیه شده که فقط سنگینی بار کتاب ها را بر پشت خود حمل می کند اما از مفاهیم آن چیزی درک نمی کند. (سوره جمعه، آیه 5) در مقابل باارزش ترین علم علمی است که از زبان انسان عبور کرده و به جان و دل آدمی نشسته باشد و در جای جای اعمال انسان خود را نشان دهد . چنین دانشی برای انسان سودمند است و چنین شخصی را می توان عالم واقعی نامید. ☀️ نکته ها: 1- علم بار سنگینی است که عالم بر دوش می کشد . علم او اگر از عمل تهی باشد ، نه به کار خودش می آید و نه به کار دیگران ، بلکه تنها او را از خداوند دور می کند. همان گونه که پیامبر(ص) می فرمایند: «هرکس علمش افزوده شود، ولی بر هدایتش افزوده نگردد، این علم جز دوری از خداوند سودی برای او ندارد .(محجه البیضاء، ج1، ص126) 2- افکار و گرایش باطنی و درونی انسان بر رفتارهای بیرونی و ظاهری او، بسیار اثر گذار است؛ به طوری که از ظاهر انسان می توان پی برد که در درون او چه می گذرد. چنان که گفته اند :«از کوزه همان برون ترواد که در اوست.» #ادامه_دارد….. ??☀️☀️??☀️☀️??☀️☀️ ?راه روشن، محمد رضا زاده جویباری و همکاران، 208

حکمت 84 جام مغفرت بنوش

وَ قَالَ(ع) عَجِبتُ لِمَن یَقنَطُ وَ مَعَهُ الإستِغفَارُ؛ در شگفتم از کسی که از رحمت خدا نومید می شود؛ حال آنکه استغفار کند. ☀️واژگان مهم: عَجِبتُ: عجب دارم، در شگفتم یَقنَطُ: نا امید می شود ☀️نکته ها: *یکی از دلایل استغفار نمودن پیامبران و امامان(ع)این بوده است که ایشان به منظور انجام ادای وظیفه الیه مجبور بوده اند که در عالم طبیعت و ماده زندگی کنند و این زندگی مادی ، انان را وا دار می سازد که بر اساس مقتضیات طبیعت رفتار کنند . با آنکه این امر به مقام آنها خللی وارد نمی سازد، اما ممکن است در خود احساس نیاز به استغفار داشته باشند. دلیل دیگر طلب آمرزش پیامبران و امامان برای آن است که راه و رسم توبه را به خلق بیاموزند ، نه اینکه مرتکب گناهی شده باشند. *استغفار کلید حل مشکلات مادی نیز است و گاهی معصومان بدین منظور به استغفار توصیه می کردند. ☀️پیام ها: *نا امیدی از مخلوقات یک ارزش به شمار می آید؛ زیرا سبب می شود انسان به مخلوقات امید داشته باشد و دست به سوی او دراز کرده و به احسان او امیدوار باشد. *هنگامی که امام علی(ع) تعجب خود را از کسی ابراز می دارد که با وجود داشتن سلاح استغفار به ورطه ی نا امیدی می افتد، در حقیقت به ما بشارت می دهد که رحمت الهی چقدر گسترده است و نباید از درگاه الهی نا امید باشد. *یک مربی باید علاوه بر تشویق افراد به پای بندی به اصول و قواعد اخلاقی، راه توبه و بازگشت را در صورت رخ دادن خطا باز گذارد؛ زیرا عدم انعطاف، سبب نا امیدی می شود و امکان سرکشی را افزایش می دهد. ???????? ? محمد رضا زاده جویباری و همکاران، برگزیده راه روشن، حکمت 1تا 110 نهج البلاغه، ص200تا 201