ضحی (شهیدمحمودرضابیضائی)

چگونگی آفرینش حیوانات 

در بدن چهارپایان توجه کن که مانند جسم انسان از گوشت و استخوان و رگ و عصب پدید آمده و به آنها نیز همانند انسان گوش و چشم داده شده تا بتوانند نیاز آدمی را برآورده کنند. اگر کر و کور بودند انسان از آنها بهره مند نمی گشت و با آنها نیازهایش رفع نمی شد . اما از فکر و ذهن و اندیشه و عقل محروم شده اند تا در برابر کارهای سختی که انسان از آنها می کشد و بارهای گرانی بر آنها می نهد شانه خالی نکنند و از انجام کار و بردن بار امتناع نورزند. 

اگر کسی بگوید: گاه غلامان نیز در برابر اربابان، خاضع و خوار و گوش به فرمان می گردند و کار شدید انجام می دهند در حالی که از عقل و ذهن نیز بهره دارند پاسخ داده می شود که: این گروه از مردم بسیار اندک اند . بیشتر مردم حاضرنیستند که مانند چهارپایان بار ببرند و آسیاب کنندو .. 

همچنین اگر انسانها همانند حیوانها بدین امور بپردازند از اعمال دیگرشان باز می مانند؛ زیرا در برابر یک شتر و اَستَر باید شماری از مردم کار کندد [تا شاید به اندازه او مفید باشند.] و این کار ، گذشته از دشواری، خستگی و رنج فراوان جسمی سبب می شود که به فراگیری حرفه ای دیگر نپردازند و از آنها محروم شوند. 

منبع: توحید مفضل، ص89-90