ضحی (شهیدمحمودرضابیضائی)

شخصیت اجتماعی حضرت زینب(س) 
از مسائلی که به آن اشاره شده ، شخصیت اجتماعی حضرت زینب (سلام الله علیها) است این جنبه از شخصیت ایشان از نظر مورخان پنهان مانده است آن حضرت کلاس درس داشتند و احادیث پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) رانقل می کردند ، درس او فقط زبانی نبود بلکه عملی بود . او می دانست اخلاق و دینداری را نمی توان با زبان درس داد ، درخانه در مسجد در راه در مهمانی خوش رفتار بود هر زنی که اورا می دید پیرو رفتار و شیفته روش او می شد .
شخصیت اجتماعی حضرت زینب( سلام الله علیها) را از دو جنبه درونی و بیرونی می توان تحلیل کرد : عوامل بی نیازی ، هدف برتر و مقاومت او دربرابر مشکلات مجموعه عوامل درون را تشکیل می دهد ، رفتار وعوامل یک شخصیت تاریخی مانند حضرت زینب(سلام الله علیها) معرف عالی ترین درجه بی نیازی یا خود صفت بی نیازی است . عوامل بیرونی را می توان به سه دسته تقسیم کرد 1.عوامل سیاسی جامعه 2. عوامل فرهنگی جامعه 3.عوامل اقتصادی جامعه ، از نظر سیاسی درگیر با حکومت بنی امیه بود ، از نظر فرهنگی پیدایش نژادگرایی و به لحاظ اقتصادی حاکمیت مطلق نژاد گرایی است که ظا لمانه تراز استبداد است ، بدترین وضعیت وشرایط وضعیت اجتماعی است آن حضرت در چنین شرایط اجتماعی با حوزه های مختلفی ارتباط دارد :1-ارتباط با جامعه اسرا 2- ارتباط با جامعه عمومی 3- ارتباط با نظام حاکم ، در ارتباط با جامعه اسرا ، حضرت زینب(سلام الله علیها) در کمال امنیت سیاسی برخورد کرده و ایثار و از خود گذشتگی انجام می -دهد ، در برقراری ارتباط با عموم ایشان مرتباً تداوم ولایت یعنی وجود حضرت سجاد(علیه السلام ) را یادآوری و اصول ارزشی را به مردم گوشزد می کرد و در مقابل نظام حاکم حضرت برتری خود را به شکلهای مختلف اعلام می دارد این مطلب که هرکاری انجام دهید نمی توانید یادما را از بین ببرید دلیل تداوم تاریخی این حضور است ، بنابراین می توان ملاحظه کرد که برخورد حضرت با مردم با قدرت حاکم و با اسرا به گونه -ای بود که حاصل آن ملت را به قیام واداشت . 1.حضرت زینب(سلام الله علیها ) وهمراهی او باولایت
مسأله ولایت ونقش حضرت زینب(سلام الله علیها) از ابعادی است که قابل توجه می باشد حضرت زینب (سلام الله علیها)شهید راه ولایت است در تمام ابعاد سهمی مهم دارد چرا که آن حضرت دریافته بود تمام اعمال درسایه ولایت است که مورد قبول واقع می شود واگر ولایت الهی نباشد اعمال پذیرفته نیست حضرت زینب(سلام الله علیها) هنگامی که امام خویش را درمعرض خطر می بیند و حقوق مسلم او را در حال پایمال شدن می نگرد خود را سپر بلای او می کند و برای حفظ جان امام خویش به آغوش خطر می رود در مجلس ابن زیاد آنگاه که او دستور قتل امام سجاد(علیه السلام) را صادر می کند این حضرت زینب (سلام الله علیها ) است که با شجاعتی خاص جان سپر پسر برادر می کند و پسر برادر را نجات می دهد و به ابن زیاد می فرماید :«یا ابن زیاد حَسبُک مِن دمائنا واعتفَقه ُو قالَت : والله لا اُفارقةفان َقَتَلَه ُ فاقتلنی منهُ ؛ ای پسر زیاد آنچه از ماخون ریخته ای تورا بس است دست برگردن زین العابدین انداخت وفرمود : بخدا سوگند از اودست برنخواهم داشت اگر قصد کشتن او را داری مراهم با او بکش ». این مسأله را نباید از دیدگاه عاطفی در نظر گرفت بلکه بحث امام و مأموم مطرح است ، بنابراین اینجا آن حضرت خودرا فردی می بیند که باید برای نجات او خود را سپر بلای امام سجاد(علیه السلام) قرار دهد و به دفاع از ولایت وامام خود بپردازد .چنان که حدیثی در مورد اهمیت ولایت مطرح است که پایه اسلام و اعمال عبادی و نماز و روزه وحج وسایر اعمال برپایه ولایت است پس از این حدیث لزوم ولایت روشن می شود . امام باقر (علیه السلام )دراین زمینه می -فرمایند :«بُنی الاسلامُ علی خمسٍ علی الصلاه والزکاه والصوم والحج والولایه وَلَم ینادُ بشیءِ کَما نودی بالولایه ؛ اسلام برپنچ پایه استوار است برنماز ، روزه ، زکات ، حج ، ولایت ، و به چیز دیگری دعوت نشده است آن طور که ولایت دعوت شده است » .2.حضرت زینب (سلام الله علیها) الگوی ایثار و ازخود گذشتگی در اجتماع
ایثار به معنی ترجیح دادن می باشد بگونه ای که انسان در عین نیازی که خود دارد دیگران رابرخودمقدم دارد چنانکه در روایت آمده است :«الایثارعلی الایمان ؛ ایثار بالاترین درجه ایمان است »و همچنین «الایثارعلی الاحسان ؛ ایثار برترین درجه احسان است » نمونه ایثار و از خودگذشتگی های حضرت زینب(سلام الله علیها ) بسیار است چنانکه حضرت زین العابدین (علیه السلام )می فرماید :«لانّها کانَت تُقَسّمُما یُصیبُها من الطّعام علی الاطفال ،لأنّ القَومَ کانوا یدفَعونَ لِکلِّ واحدٍمنّا رَغیفاً مِنَ الخبزفی الیوم والیله ؛ عمه ام حضرت زینب در مدت اسارت غذایی که به عنوان سهمیه و جیره می دادند بین بچه ها تقسیم می -کرد چون آنها هر شبانه روز به ما یک قرص نان جیره می دادند »آن حضرت درخانه همسرش عبدالله بن جعفر همه نوع امکانات رفاه وآسایش برایش فراهم بود ، ولی با رضایت خداوند ازآن چیزها گذشت و با رضایت همسرش با برادرش امام حسین(علیه السلام ) همسفر غم واندوه شد تا در محو ظلم وستم وجهت اعتلای دین و قرآن باخصم مبارزه کند او برا ی حفظ جان دیگران جان خودرابه خطر انداخت و درتمام صحنه ها دیگران را برخود مقدم می داشت براساس نقل تاریخی حضرت زینب(سلام الله علیها) به تبعیت از امام حسین(علیه السلام) وحضرت عباس(علیه السلام) از سهمیه آب خود استفاده نمی کرد و به کودکان می داد بنابراین اینگونه باید بیان نمود حضرت زینب(سلام الله علیها) نمونه کاملی از ایثار و از خود گذشتگی بودند .منبع: 1- اعظم شبیری، سیمای حضرت زینب(س) در اینه تاریخ، صصص99-96 2.محمدبن محمدبن نعمان ، مفید ، الارشادفی فی معرفته حجج الله علی العباد 3.کاظم ، موسوی میامی(مصحح) ، چاپ دوم ، تهران ، دارالکتب اسلامیه ،1377، ص 116 . 4 . محد باقر ، مجلسی ، بحارالانوار ، جلد7، ص53 .5 محمد محمدی ری شهری، میزان الحکمه، ص4 6. همان