تدبیر بشر و تقدیر الهی
و قال(ع) تَذِلُّ الأُمُرُ لِلمَقَادِیرِ، حَتَّی یَکُونَ الحَتفُ فیِ التَّدبِیرِ؛ کارها چنان رام و پیرو مقدرات است؛ که گاهی تباهی در تدبیر و دور اندیشی است.
تَذِلَّ: ذلیل می شود، رام می شود.
لِلمَقَادِیر: برای قضا و قدرها
حَتَّی یَکُونَ: تا اینکه می باشد
اَلحَتف: تباهی، مرگ
تدبیر بشر نمی تواند مانع از قضا و قدر الهی باشد، گاه تقدیرات، همه تدبیرهای بشر را بر هم می زند، از این رو حضرت (ع) می فرماید: حوادث و امور، تسلیم تقدیرهاست و آنچه خداوند خواسته است همان می شود، نه آنچه بشر تدبیر و قصد کرده است، تا جایی که همان تدابیری که بشر به خیال خود به او سود می رساند، به تباهی یا مرگ منجر می شود.
منبع: محمدرضا زاده جویباری و همکاران . برگزیده راه روشن حکمت های 1تا 110 نهج البلاغه، ص45.