ضحی (شهیدمحمودرضابیضائی)

سوال
دعاهایی که به طور خاص در زمان غیبت توصیه به خواندن آن شده است را نام ببرید؟
پاسخ
در رابطه با امام زمان (عج)، دعاها و زیارت های فراوانی نقل شده که در کتب ادعیه موجود است و در کتابی به نام صحیفه مهدیه نیز گرد آمده است. به بعضی از این دعاها و زیارت ها اشاره می شود.
1- دعای ندبه؛ مهم ترین دعاها در عصر غیبت، دعای ندبه است که سفارش فراوانی به خواندن آن شده است.
صدر الاسلام همدانی در کتاب تکالیف الأنام می گوید: از خواص دعای ندبه این است که اگر در جایی با حضور قلب و اخلاص تمام و توجه به مضامین عالی آن خوانده شود، عنایت و توجه امام زمان (عج) را به آن مکان جلب می کند، بلکه آن حضرت در آنجا حضور می یابد، چنان که در بعضی جاها اتفاق افتاده است[1].
علامه مجلسی نیز در کتاب زاد المعاد با سند معتبر از امام صادق علیه السّلام نقل می کند: «قرائت دعای ندبه در اعیاد چهارگانه: روز جمعه، عید فطر، عید قربان و عید غدیر» مستحب است»[2].
2- دعا برای ظهور امام زمان (عج) در روز جمعه؛ شیخ طوسی آن را در مصباح المتهجد نقل کرده است: «اللهم اجعل صلاتک و صلوات ملائکتک و رسلک علی محمد و آل محمد و عجّل فرجهم» یا بگوید: «اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجّل فرجهم»[3].
3- صلوات ضرّاب اصفهانی؛ «اللهم صل علی محمد سید المرسلین و خاتم النبیین…
اللهم و صل علی ولیک المحیی سنّتک القائم بامرک. . . ». این دعا در چند کتاب از کتاب های معتبر و با سندهای معتبر روایت شده است و همیشه می توان آن را خواند[4].
4- صلوات بر امام زمان (عج)؛ «اللهم صل علی ولیک و ابن اولیائک الّذین فرضت طاعتهم. . . الهم انتصر به لدینک و انصر به اولیائک و اولیاءه. . . »[5].
5- دعای فرج «الهی عظم البلاء»؛ مرحوم کفعمی در کتاب البلد الامین دعایی را بر حضرت امام زمان (عج) نقل می کند که آن حضرت این دعا را به مردی زندانی یاد داد و بعد از خواندن، او از زندان آزاد شد: «الهی عظم البلاء و برح الخفاء و انکشف الغطاء و انقطع الرّجاء…»[6].
6- دعای افتتاح؛ «اللهم انّی افتتح الثّناء بحمدک و انت مسدد للصواب بمنّک…» علامه مجلسی می گوید: با سند معتبر روایت شده که امام عصر (عج) خطاب به شیعیان فرمود: این دعا را در تمام شب های ماه مبارک رمضان بخوانید؛ زیرا فرشتگان به آن گوش فرامی دهند و برای خواننده این دعا، طلب بخشش می کنند»[7].
7- حضرت صادق علیه السّلام در روایتی به یکی از اصحابش فرمود: در زمان غیبت، دعای غریق بخوانید. راوی پرسید: دعای غریق چگونه است؟ حضرت فرمود:
این چنین است: «یا الله یا رحمن یا رحیم یا مقلب القلوب ثبت قلبی علی دینک»[8].
8- زراره از امام صادق علیه السّلام پرسید: اگر من زمان غیبت امام زمان (عج) را درک کردم و در آن زمان واقع شدم، چه کاری انجام دهم؟ حضرت فرمود: ای زراره! اگر این زمان را درک کردی، پیوسته این دعا را بخوان:
«اللهم عرفنی نفسک فانّک أن لم تعرفنی نفسک لم أعرف نبیک، اللهم عرّفنی رسولک فانّک ان لم تعرفّنی رسولک لم أعرف حجّتک؛ اللّهم عرفنی حجتک فانّک ان لم تعرفّنی حجتک ضللت عن دینی»[9]؛ «خدایا! خودت را به من بشناسان، چون اگر خویش را به من نشناسانی پیامبرت را نمی شناسم. خدایا! فرستاده ات را به من بشناسان، چون اگر او را به من نشناسانی، حجتت را نمی شناسم، خدایا! حجت خود را به من بشناسان وگرنه گمراه خواهم شد و از دینم منحرف می گردم».
9- دعای عهد؛ «اللهم ربّ النور العظیم و ربّ الکرسی الرفیع…»؛ امام صادق علیه السّلام در مورد این دعا می فرماید: «هرکس چهل صبح این دعا را بخواند از یاوران حضرت قائم (عج) خواهد بود و اگر پیش از ظهور آن حضرت بمیرد، خداوند او را از قبر بیرون می آورد تا در خدمت آن حضرت باشد و حق تعالی به هرکلمه از این دعا هزار حسنه به او عطا می کند و هزار گناه او را می بخشد»[10].
10- زیارت آل یاسین که دارای مضمون عالی و محتوای ارزنده ای است.
این زیارت مورد تأکید امام زمان (عج) است و خود می فرماید: «هرگاه خواستید توجه کنید به وسیله ما به سوی خداوند و به سوی ما- چنان که خدای تعالی فرموده است- چنین بگویید: «سلام علی آل یاسین، السلام علیک یا داعی الله و ربّانی آیاته…»[11].
11- دعای فرج: «اللهم کن لولیک…»؛ شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان این دعا را در اعمال شب 23 ماه مبارک رمضان ذکر کرده است.
12- دعای «اللهم ارزقنی توفیق الطاعه و بعد المعصیه…»؛ این دعا در مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی آمده است [12].
منبع:
پی نوشت ها
[1] . تکالیف الأنام فى غیبة الامام، ص 197.
[2] . زاد المعاد، ص 491.
[3] . مصباح المتهجد، ص 284.
[4] . همان، ص 406؛ البلد الامین، ص 120؛ دلائل الامامة، ص 549.
[5] . مصباح المتهجد، ص 405.
[6] . البلد الامین، ص 607؛ مزار شهید، ص 231.
[7] . زاد المعاد، ص 110؛ مصباح المتهجد، ص 577.
[8] . براى مطالعه بیشتر ر. ک: اثبات الهداة، ج 3، ص 475، ح 6؛ مهج الدعوات، ص 396.
[9] . بحار الانوار، ج 52، ص 146، ح 70؛ جمال الاسبوع، ص 314.
[10] . مفاتیح الجنان، ص 1061؛ زاد المعاد، ص 488؛ البلد الامین، ص 124.
[11] . مفاتیح الجنان.
[12] . ر. ک: مکیال المکارم در فوائد دعا براى حضرت قائم( عج)، سید محمد تقى موسوى اصفهانى، ج 2.

عاشورا نه یک حادثه بلکه یک فرهنگ است . فرهنگی برخاسته از اسلام که نقش حیاتی در استحکام ریشه ها ورویش شاخه ها و رشدوبارور شدن آن ایفا کرده است ، عاشورا هیچگاه در محدوده زمانی خاص محصور نمانده است ، لکن همواره الهام بخش تشیع در راستای حرکتها و جنبشهای قیام شیعه بلکه بسیاری از نهضتهای دیگر در برابر کانون ظلم وستم ونفاق بوده است . بازسازی مضامین و مفاهیم بلند عاشورا درهر عصر و زمانی به فراخور حال آن زمان تغییر کرده است و تاثیر بسیار شگرف وسازنده ای درراه پیشبرد اهداف مقدسی همچون نشر معارف و فرهنگ اسلام برجای نهاده است.
علل قیام عاشورا
در جهان هستی هزاران اتفاق و رویداد رخ می دهد که هر کدام بر اثر یک سری عوامل درونی و بیرونی یا رابطه علی و معلولی خاصی که بین پدیده ها می باشد ، به وجود می آید و اینگونه نیست که آن اتفاق یا رویداد خود به خود بدون دخالت هیچ عاملی به وجود آید و هیچ گونه هدفی در برنداشته باشد ، ما اگر درست بنگریم بین آنها رابطه علی و معلولی می یابیم که باعث شده آن اتفاق به وجودآید . قیام عاشورا یکی ازآنهاست که بر اثرعلت و به خاطراهداف خاص به وقوع پیوست که در زیر به آنها اشاره می گردد :
1. اعتراض به وضعیت موجود
امام حسین (علیه السلام) از اینکه یزید در رأس حکومت قرارگرفته بود ، برای اسلام احساس خطر می -کرد چه با توجه به اینکه امام (علیه السلام )معصوم است و چه با قطع نظراز عصمت و امامت ایشان به هرحال دیدگاه امام (علیه السلام )این است که وضعیت موجود دگرگون شده ، پس باید حرکتی صورت گیرد وامروز که یزید در رأس حکومت است با گذشته که معاویه بود وضعیت تغییر کرده است . بنابراین از مدینه به مکه حرکت می کند واین هجرت معترضانه نام دارد ، لازم نبود که امام( علیه السلام ) را تبعید کنند تا اینکه مردم بفهمند که امام (علیه السلام )اعتراض داشتند .
2. امر به معروف ونهی از منکرمبنای حرکت معترضانه امام( علیه السلام )
این اعتراض با هجرت و انتقال از مدینه به مکه صورت می گیرد اعم از اینکه این حرکت مؤثر واقع شود یا واقع نشود ، چون بعضی از امر به معروف و نهی از منکرهای غیر مؤثر در تاریخ می ماند و اثرات بعدی دارد . بنابر این دوره ای که امام حسین (علیه ا لسلام) در مکه بسر می برد ، همین اعتراض به عنوان امر به معروف و نهی از منکر تلقی می شود و امام( علیه السلام) در حال امر به معروف و نهی ازمنکر قولی و عملی بوده است .
#ادامه_دارد….
منبع: اندیشه عاشورا ، ص14-16