ضحی (شهیدمحمودرضابیضائی)

نکات اخلاقی 

خشم
یکی از حالت های نفسانی که سبب انحراف طبع آدمی می شود، خشم است. این خصلت شوم، در حالت طبیعی، پشیمانی را به دنبال دارد، به گونه ای که تا شعله های غضب فرو نشست، ملامتی عجیب بر وجود انسان چنگ می زند و شخص به زشتی کردار و رفتار خود پی می برد و آن گاه خود را در دادگاه عقل و وجدان بیدارش محکوم می بیند. بر اثر خشم، نه تنها روح افراد، بلکه جسم آنان نیز دچار آسیب های جدی و گاه جبران ناپذیر می شود. البته حد اعتدال این حالت، در وجود انسان لازم است و تا زمانی که از حدود خود تجاوز نکند، ضرورتی قطعی و برخاسته از جوان مردی است. برای درمان این بیماری خطرناک روحی، هیچ دارویی شفابخش تر از آموزهای دین مبین اسلام نیست. از امام صادق علیه السلام نقل است:

از خشم بپرهیزید؛ زیرا خشم، شخص را به ذلت پوزش خواستن وادار می سازد.1

حضرت علی علیه السلام نیز برای ایستادگی در برابر خشم و غضب، ابزار سودمند حلم و بردباری را سفارش می کند و می فرماید:

خود را از برافروختگی آتش خشم نگه دارید و برای پیکار با آن، از بردباری چیزی تهیه کنید.2

رسول گرامی برای غلبه بر خشم، روش مؤثری پیشنهاد می کند:

هر گاه یکی از شما در خود احساس غضب کرد، اگر ایستاده است، بنشیند و اگر نشسته است، بخوابد و چنانچه با این کار خشمش فرو ننشست، با آب سرد وضو بگیرد یا غسل کند که همانا آتش را چیزی جز آب خاموش نمی کند.3

پیام متن:

1. خشم، هم برای روح آدمی و هم برای جسم او زیان بار و خطرناک است.

2. برای مبارزه با خشم، باید از بردباری کمک گرفت یا بنابرتوصیه نبی اکرم صلی الله علیه و آله تغییر وضعیت داد.
منبع: 1. مجموعه ورام، ج 1، ص 133.

2. غررالحکم و دررالکلم، ج 1، ص 147.
3. بحارالانوار، ج 73، ص 274.
پایگاه اطلاع رسانی حوزه