ضحی (شهیدمحمودرضابیضائی)

آموزه های اخلاقی در نهج البلاغه ، گره گشایی
گشودن گره از کار گرفتاران از برترین لذت های معنوی است. نشاندن نشاط و شادی در دل انسان ها و زدودن رنج و مشقت از چهره دردمندان، بسیار سرور آفرین است. عارفان بر این باورند که راه انس با خدا، احسان به خلق است. اگر کسی بخواهد حال دعا داشته باشد و از ذکر و مناجات با خدا لذت ببرد، باید برای خدا، در خدمت خلق خدا باشد. شیخ رجب علی خیاط از عارفان معاصر سفارش می کند: «اگر می خواهی به حقیقت توحید راه پیدا کنی، به خلق خدا احسان کن.» همچنین در سخنی دیگر می گوید: «آنچه پس از انجام فرایض، حال بندگی خدا را در انسان ایجاد می کند، نیکی به مردم است».

امیرمؤمنان علی علیه السلام در حدیثی بسیار نعز می فرماید:

همانا خدا را بندگانی است که به آنان نعمت های ویژه ای می دهد تا به سود مردمان به کار گیرند. پس تا هنگامی که از آن ببخشند، نعمت ها را در دست آنان وامی نهد و چون از بخشش باز ایستند، نعمت ها را از ایشان بستاند و دیگران را بدان مخصوص کند.

این نیز کلام خدمتگزار گمنام کوفه در شب های تار است که به جابر فرمود:

آن که نعمت خدا بر او بسیار بود، نیاز مردمان به او بسیار بوَد. پس هر که در آن نعمت ها برای خدا کار کند، خدا نعمت ها را برای وی پایدار کند و آن که آن را چنان که واجب است به مصرف نرساند، نعمت او را ببرد و نیست گرداند.

پیام متن:
1. خدمت رسانی به مردم و گره گشایی از کار آنان، از برترین و لذت بخش ترین اعمال است.

2. خدمت به خلق خدا، راه قرب به خداوند را هموار می سازد.

3. صرف نعمت های الهی در راه بندگان خدا، یکی از عوامل پایداری نعمت هاست.
پایگاه اطلاع رسانی حوزه

منظور از شفا و رحمت بودن قرآن چیست؟

قرآن خود را “شفا ” و “رحمت” نامیده :

قد جائكم موعظه من ربكم وشفاء لما فی الصدور وهدي و رحمة للمومنین (1)

و ننزل من القرآن ما هو شفاء و رحمة للمؤمنین و لایزید الظالمین الا خسارا(2)

قل هو للذین آمنوا هدی و شفاء(3)

قد جائكم موعظه من ربكم و شفاء لما فی الصدور (4)

بنا براین به تصریح قرآن، این كتاب شفا است. اما اینكه شفا از چه دردی؟ از دردی كه مربوط به “قلب و سینه ها [جایگاه قلب معنوی و جایگاه اینان و كفر و نفاق و محبت و نفرت]” می باشد:

“شفاء لما فی الصدور”

امام علی (ع) در توصیف قرآن آورده :

فان فیه شفاء من اكبر الداء و هو الكفر و النفاق و الغی و الضلال(5)

در آن شفای بزرگ ترین مریضی هاست كه كفر، دورویی، گمراهی و ضلالت است.

در روایات برای شفای بعضی مریضی ها به خواندن بعض آیات یا سوره ها سفارش شده كه این اثر هم به اراده خدا برای آیات قرآن است .درمان بیماری های جسمی باید از طریق مداوا باشد. در عین حال كه فرد به مداوا اقدام می كند، می تواند به آیات و سوره هایی كه در روایات تصریح شده، متوسل شود. شفا دهندگی آیات و سوره ها به اذن و اراده الهی است. اما شفا از كفر و نفاق و گمراهی، خاصیت قطعی و تخلف ناپذیر قرآن است برای كسانی كه از آن بهره گرفته باشند. قرآن برای شفا نازل شده است. قرآن از آن جهت شفا است كه اول صفحه دل را از انواع مرض ها و انحرافات پاك می كند و زمینه را برای جا دادن فضائل آماده می سازد. از آن جهت رحمت است كه صحت و استقامت اصلی و فطری آن را به انسان باز می گرداند. (6) قرآن داروی شفا بخشی است برای آنها كه از بیماری عشق به دنیا وابستگی به مادیات تسلیم بی قید و شرط در برابر شهوت ها رنج می برند.

قرآن نسخه شفا بخشی است برای دنیایی كه آتش جنگ ها در هر سوی آن افروخته است.

قرآن نسخه شفا بخشی است برای آنها كه پرده های ظلمانی شهوات آنها را از رسیدن به قرب پروردگار مانع شده است. (7)

خلاصه آن كه شفا براي تمام دردها و مريضي هاست. شفا براي مرض ها اقتصادي مانند ربا و…، مرض هاي اخلاقي مانند نفاق و گناه و….، مرض هاي اجتماعي و فرهنگي مانند بدحجابي و….

برای اطلاع بیشتر به تفاسیر ذیل آیه مراجعه نمایید.

پی نوشت ها:

1. یونس(10)،آیه 57.

2. اسراء(17)،آیه 82.

3. فصلت(41)،آیه 44.

4. یونس (10) آیه 57.

5. محمد عبده ، خطب الامام علی (نهج البلاغه )، قم، دار الذخائر، 1412 ق ، ج 2 ، ص 92.

6. طباطبایی ، المیزان، ترجمه موسوی همدانی، قم، انتشارات اسلامی، 1374 ش، ج13، ص 254.

7. مكارم شیرازی، نمونه، تهران، اسلامیه، 1374 ش، ج12، ص 239
:books:مرکز ملی پاسخ به سوالات دینی

سخنی از شهید محمد مدنی بجستانی
- کفرانِ نعمت های الهی که یکی از آنها، وقوع انقلاب الهی اسلامی تحت رهبری امام و با فداکاری بیش از هزاران شهید می باشد، باعث خواهد شد ظلم و تباهی، حلقوممان را برای مدتی طولانی تر، بیشتر بفشارد.

سایت شهید حسین صیادیان 

شادی روحشان صلوات

نکات اخلاقی 

خشم
یکی از حالت های نفسانی که سبب انحراف طبع آدمی می شود، خشم است. این خصلت شوم، در حالت طبیعی، پشیمانی را به دنبال دارد، به گونه ای که تا شعله های غضب فرو نشست، ملامتی عجیب بر وجود انسان چنگ می زند و شخص به زشتی کردار و رفتار خود پی می برد و آن گاه خود را در دادگاه عقل و وجدان بیدارش محکوم می بیند. بر اثر خشم، نه تنها روح افراد، بلکه جسم آنان نیز دچار آسیب های جدی و گاه جبران ناپذیر می شود. البته حد اعتدال این حالت، در وجود انسان لازم است و تا زمانی که از حدود خود تجاوز نکند، ضرورتی قطعی و برخاسته از جوان مردی است. برای درمان این بیماری خطرناک روحی، هیچ دارویی شفابخش تر از آموزهای دین مبین اسلام نیست. از امام صادق علیه السلام نقل است:

از خشم بپرهیزید؛ زیرا خشم، شخص را به ذلت پوزش خواستن وادار می سازد.1

حضرت علی علیه السلام نیز برای ایستادگی در برابر خشم و غضب، ابزار سودمند حلم و بردباری را سفارش می کند و می فرماید:

خود را از برافروختگی آتش خشم نگه دارید و برای پیکار با آن، از بردباری چیزی تهیه کنید.2

رسول گرامی برای غلبه بر خشم، روش مؤثری پیشنهاد می کند:

هر گاه یکی از شما در خود احساس غضب کرد، اگر ایستاده است، بنشیند و اگر نشسته است، بخوابد و چنانچه با این کار خشمش فرو ننشست، با آب سرد وضو بگیرد یا غسل کند که همانا آتش را چیزی جز آب خاموش نمی کند.3

پیام متن:

1. خشم، هم برای روح آدمی و هم برای جسم او زیان بار و خطرناک است.

2. برای مبارزه با خشم، باید از بردباری کمک گرفت یا بنابرتوصیه نبی اکرم صلی الله علیه و آله تغییر وضعیت داد.
منبع: 1. مجموعه ورام، ج 1، ص 133.

2. غررالحکم و دررالکلم، ج 1، ص 147.
3. بحارالانوار، ج 73، ص 274.
پایگاه اطلاع رسانی حوزه