ضحی (شهیدمحمودرضابیضائی)

فواید طلوع و غروب خورشید 

ای مفضل! در طلوع و غروب آفتاب به خاطر پدید آمدن و چرخش شب  و روز اندیشه کن . اگر طلوع خورشید نبود کار جهان یکسره در هم می شد و مردم قادر به زندگی و رسیدن به امور خود نبودند. دنیا تاریکستانی به زیانآنان بود و بدون نور زندگی گوارا نبود و از آن لذت نمی بردند . نیاز به طلوع خورشید پیداست و به غروب شرح پیش از این نیازی نیست . ولی در راز غروب خورشید اندیشه کن . اگر غروب نبود، مردم آرامش و قرار نداشتند . حال آنکه اینان بیش از هر چیز به آرامش و استراحت جسم و جان حواس و مهلت یافتن هاضمه برای هضم غذا و رساندن غذا به تمام اعضا نیازمندند . نیز [اگر غروبی نبود] حرص آدمیزاد باعث می گشت که همواره کار کنند و بدن آنان از کار بیفتد. بسیاری از مردم اگر شب فرا نرسد و تاریکی بر اینان حاکم نگردد به خاطر حرص و آز و جمع و ذخیره مال هیچ آرام و قرار نداشتند. 

همچنین زمین از تابش همیشگی آفتاب تفدیده می شد و تمام جانداران اعم از گیاه و حیوان از حرارت زیاد نابود می شدند و تمام جانداران اعم از گیاه و حیوان از حرارت زیاد نابود می شدند. پس خداوند حکیم چنان تدبیر اندیشیده که زمانی برآید و وقتی دیگر پنهان شود تا مانند چراغی باشد که اهل خانه برای کاری بر می افروزند و برای آرامش خاموش می گردانند. [با این طلوع و غروب ]نور و ظلمت که ضدّ یکدیگرند چنان در اطاعت اند که صلاح و قوام جهان را با هم تأمین می کنند. 

منبع: توحید مفضل: 118 - 119