ضحی (شهیدمحمودرضابیضائی)

طُرق وقف، وقف اشمام

کلمه «اشمام» یعنی«بوئیدن- لبها را به حالت ضمه در آوردن» در این نوع وقف به هنگام وقف لبها فقط به شکل ضمه در آید، بدون اینکه صدای ضمه ادا گردد. وقف اشمام فقط بر حرف مضموم آخر کلمه واقع می گردد، و بدین صورت است که پس از اسکان حرف آخر کلمه، بلافاصله لب ها حالت ضمه را نشان دهد بدون اینکه حرف ضمه ادا گردد. فایده وقف اشمام نشان دادن حرکت حرف آخر به بیننده است . وقف اشمام به فتحه و کسره تعلق نمی گیرد.

☀️اشمام میان کلمه:

اشمام در یک موضع قرآن، در وسط کلمه آمده و انجام آن لازم است در فعل «لا تأمَنَّا» در سوره یوسف آیه 11، در این کلمه قاری باید لحظه اداء نون مشدد لحظه ای لب ها را به حالت ضمّه در آورد تا بر بیننده معلوم شود که اصل این کلمه «لا تأمَنُنا» بوده است. فایده اشمام در این کلمه تمیز بین دو فعل است. «لا تأمنُنا» با ضمه نون اول، فعل«نفی» است به معنای «ما را امین نمی دانی - به ما اطمینان نداری» اما «لا تأمَننا» با سکون نون اول فعل«نهی» است و چنین معنا می دهد :«ما را امین ندان!- به ما اطمینان نکن!» لذا برای نشان دادن نوع فعل در آیه که فعل«نفی» است اشمام نون به کار می رود.

☀️دو نکته مهم:

«روم» و«اشمام»در کلمه ای که حرف آخر آن، مفتوح، ساکن اصلی (دارای حرکت عارضی)، هاء تأنیث و یا میم جمع باشد جایز نیست.مانند: مؤمِنُونَ- فَلیَنظُرِ الإِنسانُ(فَلیَنظُر)- مقصود از «روم» و «اشمام بیان حرکت حرف موقوفٌ علیه برای دیگران است . پس زمانی که قاری به تنهایی بدون حضور دیگران قرائت می کند نیاز به وقف روم و اشمام نیست. اما بهترین وقف . وقف ابدال و اسکان است.

?حلیه القرآن، سطح 2، سید محسن موسوی بلده، 44و45