ضحی (شهیدمحمودرضابیضائی)

#حکمت_49
#گذشت_به_هنگام_قدرت
وَ قالَ(ع) أولَی النَّاسِ بِالعَفوِ أقدَرُهُم عَلَی الُعقُوبَهِ؛ سزاوارترین مردم به عفو و بخشودن ، توانا ترین ایشان است به کیفر رساند.»
اَولی: سزاوارترین
اَقدَرُهُم: تواناترین شان
کسی که قدرت و توان مجازات کردن ندارد و بگوید من از مجازات تو صرف نظر کردم و تو را بخشیدم، بی معنا است؛ زیرا بخشودن، در صورتی معنا می دهد که قدر بر مجازات و انتقام وجود داشته باشد. امام علی(ع) در این حکمت تأکید دارد که هر چه شخصی قدرتمند تر باشد، به عفو و چشم پوشی سزاوار تر است.

و قال (ع): مَن أطَالَ الأمَلَ أسَاءَ الَعَمَلَ؛  هر که آرزو را دراز گردانید، کردار را بد نمود.

اَطَالَ: دراز گردانید

الاَمَلَ: آرزو

شکی نیست که آرزوها، انگیزه حرکت و عمل انسان برای هر گونه فعالیت است،اما نباید آرزوها از حد اعتدال خارج شود. از این رو می بینیم امام(ع) می فرماید: کسی که آرزویش را طولانی کند، به دنبال کردار زشت می رود.

حکمت35.

برگزیده راه روشن، ترجمه و مفاهیم حکمت های 1تا 110 نهج البلاغه محمد رضا جویبار زاده و همکاران، ص93

در طول تاریخ عالمانی بودند که با طرز فکر و اندیشه گروهی را به بی راه کشاندند، با رفتار، کردارخویش و بر خلاف مصالح دین عمل کردند حال چنین اشخاصی ظاهری انسانی دارند اما باطنی مثل حیوان؛ چرا که از درون باطنی پلید دارند و بر اساس هوای نفس عمل نموده و اصول انسانی که سبب حیات و زندگی است زیر پانهاده اند و مانند مردگان هستند 

✨فالصُّورَةُ صُورَةُ إِنْسَان، وَ الْقَلْبُ قَلْبُ حَيَوَان، لاَيَعْرِفُ بَابَ الْهُدَى فَيَتَّبِعَهُ، وَ لاَ بَابَ الْعَمَى فَيَصُدَّ عَنْهُ، وَ ذلِکَ مَيِّتُ الاَْحْيَاءِ!✨

?چهره او چهره انسان است، ولى قلبش قلب حيوان; راه هدايت را نمى شناسد تا از آن پيروى کند و طريق گمراهى را درک نمى کند تا ازآن بپرهيزد و او (در حقيقت) مرده اى است در ميان زندگان!»

? #خطبه ۸۷

حکمت 25 

و قال(ع) مَا أضمَرَ أحَدٌ شَیئا إلَّا ظَهَرَ فی فَلَتاتِ لِسَانِهِ وَ صَفَحَاتِ وَجهِهِ؛ (جمع صفحه): کسی چیز را در دل پنهان نمی کند، مگر انکه در سخنان بی اندیشه اش و ظاهر رخسارش هویدا می گردد . 

مَا اَضمَرَ: پنهان نکرد . 

ظَهَرَ: آشکار شد

فَلَتَاتِ: (جمع فَلته): سخنان بی اندیشه، سخنان رها شده

صَفَحَاتِ: حالات ، ظاهرها.(به ظاهر پوست بدن انسان» صفحه» گویند.) 

 در این حکمت امام(ع) به یکی از اصول مهم روان شناسی اشاره کرده و فرموده است: هر کسی که برای حفظ رازی پنهان کاری می کند، بالاخره در لابه لای حرف هایش و در تغییر کردن ظاهر و حالات چهره اش لو می رود. به عبارت دیگر، تأثیر روحیات و درون در جسم آدمی چنان است که آنچه را در دل دارد؛ بی توجه بر زبانش جاری می شود یا در سیمایش آشکار می گردد. 

منبع: برگزیده راه روشن، حکمت 1تا 110 نهج البلاغه، محمد رضا جویبار زاد و همکاران، ص65

حکمت53 

وَ قالَ (ع): الغِنَی فیِ الغُربَهِ وَطَنٌ وَ الفَقرُ فیِ الوَطَنِ غُربَهٌ؛ و امام علی(ع) دارایی در غربت وطن و میهن است، و بی چیزی در وطن غربت است. 

الغُربَهِ: غریبی، دوری از وطن.

امیر المؤمنین (ع) در این حکمت از یک واقعیت اجتماعی پرده بر می دارند و آن اینکه بسیاری از ملاک و معیار معاشرت را ثروت و توانگری می دانند. در نتیجه، ثروتمند حتی در شهری غیر از وطن خود که کسی که او را نمی شناسد، احساس غربت نمی کند؛ مردم دور او را خواهند گرفت و او را تنها نمی گذارند. در نقطه مقابل، فرد فقیر در شهر و وطن خود نیز احساس غربت و تنهایی می کند؛ حتی بستگانش نیز با او چندان رفت و آمدی ندارند و خبر از حال او نمی گیرند. 

منبع: برگزیده راه روشن، ترجممه مفاهیم حکمت 1تا 110 نهج البلاغه، محمد رضا جویبار زاده و دیگران، ص133.

✨بادِرِ الْفُرْصَةَ قَبْلَ أَنْ تَکُونَ غُصَّةً

?فرصت را پيش از آنکه از دست برود و مايه اندوه گردد غنيمت بشمار

? #نامه 31

ما باید فرصت ها و زمانهای پیش روی خود را غنیمت بداریم و در جای خویش استفاده کنیم؛ چرا که عدم استفاده درست از انها باعث اندوه ها و نارحتی های فراوانی برای ما خواهد شد. فرض کنید شخصی می خواهد درس بخواند تا رشته مورد علاقه اش را در دانشگاه قبول شود حال اگر این فرد به خوشگذرانی بپردازد، تا زمانی که فرصت خواندن به پایان برسد، مدام با خودش درگیر خواهد شد، ای کاش من هم فکری کرده بودم که امروز مثل دوستانم در رشته مورد علاقه ام در داشنگاه موفق می شدم وبهخوشگذرانی نپرداخته بودم. پس این عاقبت عدم غنیمت فرصت است . یا باززندگی دنیوی خود را در نظر بگیریم که باید به انجام اعمال صالح پرداخت، حال اگر ما مدام متوجه دنیا شویم، دچار غفلت و غرور و زیبایی های دنیا شویم از آن هدف و وظیفه اصلی که رسیدن به تکامل و کمال، و جمع آوری زاد و توشه برای قیامت است باز خواهیم ماند و هنگام حسابرسی اعمال افسوس امروز خود را خواهیم خورد . پس حضرت علی (ع) در این نامه بسیار زیبا و واضح برای ما این را گوشزد نمودند. ان شاء الله که به کار گیریم.