ضحی (شهیدمحمودرضابیضائی)

تاریخچه عید و جشن غدیر

شیعیان از دوره‌های نخست، روز غدیر را یکی از عیدهای بزرگ می‌دانسته‌اند و این روز در میان ایشان به عید غدیر معروف و مشهور است. مسعودی (متوفای 346ق) تاریخ‌نگار قرن چهارم قمری در التنبیه و الاشراف نوشته است که فرزندان و شیعیان امام علی(ع) این روز را بزرگ می‌دارند.[1] کلینی (متوفای 328ق) محدث قرن چهارم نیز در روایتی جشن گرفتن شیعیان را نقل کرده است.[2]

پیش از آن نیز فیاض بن محمد بن عمر طوسی روایتی نقل می‌کند که امام رضا(ع) روز غدیر را عید می‌گرفته است.[3] و در سال 487ق بیعت با مستعلی بن مستنصر (از حاکمان مصر) در روز عید غدیر خم صورت گرفته است.[4]

حکومت آل‌بویه نیز برای نشان دادن جایگاه این عید، آن را تعطیل و جشن عمومی اعلام کرده و نهادهای حکومتی و مردم را به برگزاری جشن‌ها و آذین‌بندی شهرها ترغیب کرد.[5]

در مصر خلفای فاطمی عید غدیر را رسمیت دادند و در ایران از سال 907ق که شاه اسماعیل صفوی به سلطنت رسید، عید غدیر از اعیاد رسمی است.

برگزاری جشن عید غدیر خصوصا در قرن‌های اخیر از شعائر شیعه محسوب می‌شود. در نجف همه ساله در روز عید غدیر مراسمی در حرم علوی برگزار می‌شود و رجال و علمای شیعه و سفرای کشورهای اسلامی در آن حضور یافته، خطابه‌ها و قصائد غدیریه خوانده می‌شود. در یمن شیعیان زیدی روز غدیر را با جشن و چراغانی برگزار می‌کنند.

شب عید غدیر نیز در میان مسلمانان از شب‏‌های معروف شمرده می‌شود.[6]
منبع:
1.کلینی، کافی، 1407ق، ج4، ص149.
2.مجلسی، بحار الانوار، ج 95، ص322
3.ابن خلکان، وفیات الاعیان، 1364ش، ج1، ص180
4.ابن کثیر، البدایة و النهایة، 1408ق، ج11، ص276
5. ثعالبی، ثمارالقلوب، 1424ق، ص511